GENEL AF VE ÖZEL AF NEDİR?

Genel af ve özel af, Türk Ceza Kanunu’nun 65. maddesinde düzenlenmiş olan ceza hukuku kavramlarıdır.

Genel af, bir ülkede belirli bir dönem içerisinde işlenen suçların tamamının veya belirli bir bölümünün affedilmesi işlemidir. Bu af kararı, genellikle hükümetler veya devlet başkanları tarafından verilir. Genel af, toplumsal barışın ve huzurun sağlanması için zaman zaman uygulanabilir.

Özel af ise, belirli bir kişi veya kişilere verilen af kararıdır. Bu af kararı, devlet veya yargı organları tarafından verilebilir. Özel af genellikle, suçlu olan kişinin durumuna ve suçun niteliğine göre değerlendirilir. Örneğin, sağlık sorunları olan bir hükümlü için özel af talep edilebilir.

Türk Ceza Kanunu’nun 65. maddesine göre, genel af veya özel af kararları, kanunda belirtilen suçlardan mahkum olanları kapsar. Ancak, bir suçun işlenmesinden sonra verilen af kararı, suçun işlenmesi sonucu doğan zararlardan sorumluluk gerektiren tazminat davalarını etkilemez.

Özetle, genel af bir ülkede belirli bir dönemde işlenen suçların tamamının veya belirli bir bölümünün affedilmesi işlemidir. Özel af ise, belirli bir kişi veya kişilere verilen af kararıdır. Her iki af türü de, Türk Ceza Kanunu’nda belirtilen suçlardan mahkum olanları kapsar.

GENEL AF İLE ÖZEL AF ARASINDAKİ FARK NEDİR?

TCK m.65

(1) Genel af halinde, kamu davası düşer, hükmolunan cezalar bütün neticeleri ile birlikte ortadan kalkar.

(2) Özel af ile hapis cezasının infaz kurumunda çektirilmesine son verilebilir veya infaz kurumunda çektirilecek süresi kısaltılabilir ya da adlî para cezasına çevrilebilir.

(3) Cezaya bağlı olan veya hükümde belirtilen hak yoksunlukları, özel affa rağmen etkisini devam ettirir.

Genel af ve özel af, her ikisi de suç işleyen kişilerin cezalarının affedilmesi anlamına gelir ancak aralarındaki temel fark af kapsamındaki kişilerin ve suçlarının farklılığıdır.

Başka bir deyişle, genel af bir ülkede belirli bir dönemde işlenen suçların tamamını veya belirli bir bölümünü kapsarken, özel af bir veya birkaç kişiyi kapsar. Genel af, hükümetler veya devlet başkanları tarafından verilirken, özel af devlet veya yargı organları tarafından verilebilir. Suçların niteliği veya işlenme şekli genel af için önemli değilken, özel af duruma göre belirlenir.

Özetle, genel af tüm suçluları ve suçları kapsarken, özel af sınırlı sayıda kişiyi kapsar. Genel af, hükümetler veya devlet başkanları tarafından verilirken, özel af devlet veya yargı organları tarafından verilir. Suçların niteliği veya işlenme şekli genel af için önemli değilken, özel af duruma göre belirlenir.

Genel affın hukuki sonuçları şunlardır:

*Genel affın hukuki sonuçlarına dair ilk olarak belirtilen durum, yürütülmekte olan savcılık soruşturmalarının takipsizlik kararı ile sonuçlandırılmasıdır. Bu, soruşturma geçmişindeki suçlamaların affedilmesi anlamına gelir ve soruşturmanın sonuçlanmasıyla suçlamalar hukuki açıdan ortadan kalkar.

*Genel af uygulandığında, ceza mahkemelerinde açılan ve devam eden kamu davaları hakkında düşme kararı verilir. Bu, mahkemelerin suçlular hakkındaki davalarını sonlandırmaları anlamına gelir ve bu davaların sonuçları ortadan kalkar.

*Genel affın etkileri arasında en önemlilerinden biri, kesinleşmiş ceza mahkumiyetlerinin ortadan kalkmasıdır. Bu, suçluların hükümleri infaz edilmeden önce af alması anlamına gelir ve bu kişiler hapisten çıkabilirler.

*Genel af, adli sicil kaydı üzerinde de etkilidir. Affa uğramış tüm cezalar, adli sicil kaydının silinmesi yoluyla sabıka kaydından çıkarılır. Bu, suçluların geçmişlerinin temizlenmesi anlamına gelir.

*Genel af kapsamında suç işleyen kişiler tekrar suç işlese bile, hakkında tekerrür hükümleri uygulanamaz. Ancak, bu kişiler hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilemez. Bunun yerine, tekrar suç işleyen kişiler hakkında cezanın ertelenmesi kararı da verilebilir.

*Son olarak, cezaevinde hükümlü veya tutuklu bulunan kişiler genel af yasalaştıktan sonra derhal tahliye edilirler. Bu, cezaevindeki kişilerin hapishane koşullarından kurtulmalarını sağlar ve genel affın etkilerinin hemen hissedilmesine neden olur.

Özel af, cezanın infazı bakımından üç farklı şekilde sonuç doğurabilir:

*Suçun cezasının cezaevinde infaz edilmesine son verilmesi,

*Ceza mahkumiyetinin infaz süresinin azaltılması,

*Hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesi.

Genel affın bir diğer etkisi de mağdurlar üzerindeki etkisidir. Genel af, mağdurların hak arama sürecini zorlaştırabilir ve hatta imkansız hale getirebilir. Özellikle cinsel suç mağdurları gibi toplumsal olarak hassas konularla ilgili suçlarda, genel af uygulaması mağdurların yeniden travmatize olmasına ve adalet arayışının engellenmesine neden olabilir.

Ayrıca genel af, suçların ciddiyeti ve toplumsal etkisi göz önüne alındığında eleştirilebilir bir uygulamadır. Bazı suçlar, toplumda güveni sarsacak ve insanların güvenliğini tehlikeye atacak kadar ciddidir ve bu suçların affedilmesi, hukuk sisteminin ve adaletin işleyişine olan güveni zedeleyebilir.

Sonuç olarak, genel affın hukuki sonuçları olumlu olabileceği gibi, dezavantajları da vardır. Bu nedenle genel af uygulamaları, dikkatli bir şekilde değerlendirilmeli ve toplumun genel menfaatleri göz önünde bulundurulmalıdır.

Ayrıca okuyunuz: CEZA HUKUKU SİSTEMİ NEDİR VE NASIL İŞLER?

GENEL AF VE ÖZEL AF NEDİR?